نقش رژیم غذایی در پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی دندان باعث آسیب به دندان می‌شود که با پر کردن یا کشیدن دندان رفع می‌شود. پوسیدگی هنگامی رخ می‌دهد که شکر با باکتری موجود در پلاک دندان واکنش می‌دهد که باعث ایجاد اسیدی که مینای دندان را تخریب می‌کند می‌شود. در صورت ادامه یافتن این اسیدی شدن، مینای دندان فروریخته و حفره و سوراخ در دندان ایجاد می‌کند. پس از فروریختن مینای دندان پوسیدگی با سرعتی بیش از پیش اتفاق می‌افتد.

چه غذاهایی باعث پوسیدگی دندان می‌شود؟

تمام انواع شکر می‌توانند منجر به پوسیدگی شوند. معمولا موادی که نام آن‌ها با (وز) تمام می‌شود مثل ساکاروز، فروکتوز و گلوکوز حاوی شکر هستند. بسیاری از غذاهای کارخانه‌ای و صنعتی دارای شکر هستند. پس هنگام خرید به فهرست مواد اولیه سازنده محصول دقت کنید. توجه کنید که عبارت بدون شکر اضافه بر روی بسته بندی به معنی بدون شکر بودن آن محصول نیست و فقط به این معنی است که شکر اضافه به شکر موجود در مواد اولیه طبیعی به آن افزوده نشده است.

آیا غذا و نوشیدنی می‌توانند منجر به فساد دندان شوند؟

غذا و نوشیدنی های اسیدی می‌توانند منجر به فساد دندان شوند. در لیست زیر pH برخی از غذا و نوشیدنی های متداول آورده شده است. توجه کنید که pH پایین‌تر به معنی اسیدی تر بودن ماده غذایی است. هر ماده غذایی با pH پایینتر از 5.5 موجب فساد دندان می‌شود.
• آب معدنی: ۷.۶
• شیر:۶.۹
• پنیر:۵.۹
• ماالشعیر: ۴.۴
• آب پرتقال: ۳.۸
• گریپ فروت: ۳.۲
• خیار شور:۳.۲
• نوشابه کولا: ۲.۵
• سرکه: ۲

آیا خوردن میان وعده توصیه می‌شود؟

اگر ضرورتی وجود ندارد خوردن سه وعده در روز برای دندان‌ها بهتر از 7 تا 10 وعده در روز است. اگر نیاز به خوردن میان وعده دارید از میان وعده های بدون شکر استفاده کنید. میوه نیز به علت اسیدی بودن می‌تواند منجر به فساد دندان شود اما مقدار منطقی خوردن آن ضرری ندارد، سعی کنید که از میوه خشک شده استفاده نکنید زیرا که مقدار زیادی شکر دارد. اگر میان ‌وعده‌ای اسیدی مصرف کردید پس از آن میان وعده با خاصیت بازی مثل مواد زیر بخورید تا خاصیت اسیدی آن خنثی شود:
• پنیر
• سبزیجات خام
• آجیل
• نان

آیا می‌توان با خوردن شیرینی همچنان دندانی سالم داشت؟

میزان استفاده از شیرینی اهمیت چندانی ندارد بلکه تعداد دفعات خوردن شیرینی بسیار مهمتر است. استفاده از مواد غذایی شیرین منعی ندارد اما آن‌ها را به هنگام غذا و نه به عنوان وعده جداگانه بخورید. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان میزان استفاده خود از شکر و شیرینی را محدود کنید و از انواع بدون شکر این نوع خوراکی‌ها استفاده کنید. شیرینی و آدامس های حاوی شیرین کننده مصنوعی به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک خواهند کرد. غذاهای پر شکر علاوه بر پوسیدگی دندان موجب اضافه وزن شده و خطر بیماری های قلبی را افزایش خواهند داد.

چه نوشیدنی هایی مناسب هستند؟

آب و شیر انتخاب های خوبی برای نوشیدن هستند. آب میوه را با وعده های غذایی مصرف کنید و در صورت مصرف بین وعده‌ها آن‌ها را به همراه آب بنوشید. آب میوه های رقیق شده امن ترین جایگزین برای آب و شیر هستند. هر یک بخش آب میوه را با ۱۰ بخش آّب رقیق کنید. توجه کنید برخی نوشیدنی ها از شیرین کننده‌های مصنوعی‌ای استفاده می‌کنند که برای خردسالان مناسب نیست. نوشابه های گازدار ریسک مشکلات دندان را بالا می‌برند. شکر موجود موجب پوسیدگی و اسید موجود در هر دو نوع معمولی و رژیمی باعث حل شدن و پوسیدگی مینای دندان می‌شود.

آیا باید بعد از هر وعده مسواک زد؟

نکته مهم مسواک زدن قبل از خواب و یک بار دیگر در طول روز با خمیر دندان فلورایدی است. خوردن و نوشیدن غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مینای دندان را تضعیف می‌کند و مسواک زدن درست بعد از آن‌ها باعث جدا شدن تکه های ضعیف شده مینای دندان می‌شود. زمان حداقل یک ساعت پس از وعده غذایی برای مسواک زدن توصیه می‌شود. مسواک زدن شب قبل از خواب بسیار مهم است چرا که هنگام شب ترشح بزاق دهان که سیستم طبیعی مراقبت از دندان است کم شده و دندان‌ها بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. کودکان زیر 3 سال باید از خمیر دندان با حداقل ۱۰۰۰ ppm و بزرگسالان باید از خمیر دندان بین ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰ ppm فلورید استفاده کنند.

آیا آدامس جویدن به سلامت دندان کمک می‌کند؟

آدامس جویدن منجر به تولید بیشتر بزاق توسط دهان که به خنثی کردن اثر اسید پس از غذا خوردن کمک می‌کند، می‌شود. تحقیقات نشان داده که جویدن آدامس بدون شکر به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. توجه کنید که تنها از آدامس بدون شکر استفاده کنید زیرا آدامس معمولی حاوی شکر بوده و امکان آسیب رساندن به دندان‌ها را دارد.